Hazine Bonosu: Özellikleri, Getirisi, Farkları ve Vergilendirme

Hazine Bonosu Nedir?

Hazine bonosu, devletlerin kısa vadeli finansman ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla 1 yıl veya daha kısa vadelerle ihraç ettiği borçlanma araçlarıdır. Yatırımcılar için devlet güvencesi, sabit getiri ve yüksek likidite sunar. Türkiye'de Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından çıkarılan bu bonolar, genellikle bütçe açıklarını karşılamak ve geçici nakit ihtiyacını gidermek amacıyla ihraç edilir.

Hazine Bonosu Özellikleri

• Emre muharrer senet olarak da bilinir.
• Risksiz bir yatırım aracı olup, yatırımcılar tarafından portföy çeşitlendirmek için tercih edilir.
• Hisse senetlerinden farklı olarak, ortaklık hakkı vermez; sadece anapara ve faiz hakkı tanır.
• Bono fiyatları, faiz oranlarıyla ters orantılı çalışır: Faiz oranları düştüğünde bono fiyatları artar, faiz oranları yükseldiğinde bono fiyatları düşer.

Hazine Bonosu Nasıl Alınır?

Bireysel yatırımcılar, aracı kurumlar ve bankalar aracılığıyla hazine bonosu alabilir. Satın alma işlemleri, banka şubeleri, mobil bankacılık ya da internet bankacılığıyla gerçekleştirilebilir. Ayrıca, hazine bonoları, vade sonuna kadar tutulabileceği gibi, vade dolmadan da ikinci el piyasada alım satım yapılabilir.

Hazine Bonosu Getirisi Nasıl Hesaplanır?

Hazine bonoları, belirli bir faiz oranı üzerinde iskonto edilerek nominal değerinin altında bir fiyattan ihraç edilir. Yatırımcılar, vade sonunda anapara ve faiz getirisi alır. Faiz oranları ile enflasyon oranı arasındaki fark, yatırımcının elde edeceği getiriyi belirler. Hazine bonolarının getirisi şu şekilde hesaplanır:
Bono getirisi = (Basit faiz / 365) x (Anapara / 100) x Vadeye kalan gün sayısı

Hazine Bonosu ve Devlet Tahvili Arasındaki Fark

Hazine bonoları, 1 yıldan kısa vadelere sahip borçlanma araçlarıdır, devlet tahvilleri ise 1 yıldan uzun vadelere sahip borçlanma araçlarıdır. Temel fark, vade süresi ile ilgilidir.

Hazine Bonosu Zarar Eder mi?

Hazine bonoları, sabit getiri sunan menkul kıymetlerdir ve vade sonuna kadar elde tutulduğu sürece zarar etme riski yoktur. Ancak, yüksek enflasyon veya faiz oranlarındaki değişiklikler, yatırımcıyı olumsuz etkileyebilir.

Devlet Neden Hazine Bonosu Çıkarır?

Devletler, kısa vadeli bütçe finansmanı sağlamak amacıyla hazine bonoları ihraç eder. Gelir-gider dengesizliği durumunda borçlanarak, gelecekteki faiz ve anapara ödemelerini garanti eder. Bu yatırım aracı, garantili ödeme sağladığı için risk iştahı düşük yatırımcılar tarafından tercih edilir.

Hazine Bonosu Vergilendirme

Hazine bonolarından elde edilen alım satım kazançları ve faiz gelirleri, 2022 yılı sonuna kadar %0 stopaj oranıyla vergilendirildi. 2006 sonrası ihraç edilen bonolar, %10 stopaj oranına tabidir.

Hazine Bonosu Avantajları

• Devlet güvencesi altında risksiz yatırım.
• Bankalar tarafından teminat olarak kabul edilir ve emanet hesaplarında ücretsiz saklanabilir.
• Faiz oranları düşerse, bono fiyatları artar ve yüksek getiri elde edilebilir.

Hazine Bonosu Dezavantajları

• Yüksek enflasyon ve piyasadaki dalgalanmalar, bono fiyatlarını olumsuz etkileyebilir.
• Faiz artışları, bono değer kaybına yol açar.
• Moratoryum ilan edilirse, bono geçersiz hale gelir.