Özel Emir Nedir? Türleri, Yöntemleri ve Yatırım Stratejileri

Özel Emir Nedir?

Özel emir, yatırımcıların stratejik kararlarını önceden planlamalarını sağlayan bir direktif türüdür. Amaç, günlük piyasa takibi gerektirmeden portföydeki hisse senetlerinin alış ve satışını belirli kriterlere göre yönetmektir. Özel emirler, yalnızca verildikleri gün içerisinde geçerlidir ve piyasa fiyatları belirlenen seviyelere ulaştığında tetiklenir.

Bu emirler, nominal tutar, getiri, valör gibi önemli bilgilerin girilmesiyle ilgili kuruluşlara iletilir. Yatırımcı, kâr amacıyla verdiği alım veya satım emirlerini, belirlenen kriterler karşılandığında işleme aldırabilir. Ancak stokların yetersiz olması durumunda özel emirler devre dışı kalır.

Özel Emir Türleri Nelerdir?

Özel emirler, portföydeki hisselere yönelik stratejik kararların önceden alınmasını sağlar. Bu emirler, ana piyasa fiyatlarını etkileyebilecek güce sahiptir. Örneğin, 5.000 ve üzeri sözleşme içeren işlemler özel emir kategorisine girer ve borsa onayı gerektirir.

Öne Çıkan Özel Emir Türleri

1.      Tavan/Taban Fiyat Kısıtlamalı Emirler
Belirlenen fiyat aralıkları içinde işlem yapılmasını sağlar.

2.      Geçerlilik Tarihli Emirler
Verilen emirler, belirlenen tarihe kadar geçerlidir.

3.      Farklı Hisse Senetleri için Emirler
Birden fazla hisse senedi için aynı anda verilen emirler, işlemlerin sıralamasını kaynakların yeterliliğine göre belirler.

Hisse fiyatlarının yatırımcının belirlediği seviyelere ulaşması durumunda, emirler otomatik olarak tetiklenir ve borsaya iletilir.

Özel Emir Yöntemleri Nelerdir?

Özel emirler, yatırımcıların portföy yönetiminde çeşitli yöntemlerle uygulanabilir. Her yöntem, günlük fiyat hareket sınırları dahilinde değerlendirilir. İstisna olarak, özel tarihliler ve iptale kadar geçerli olan emir türleri bu sınırlamaların dışında işlem görür.

Popüler Özel Emir Yöntemleri

1.      Kâr Al/Zarar Durdur Emirleri
Belirli bir kâr seviyesine ulaşıldığında satışı, zarar durumunda ise işlemin durdurulmasını sağlar.

2.      Süreli Emirler
Emirlerin belirli bir zaman aralığında geçerli olması sağlanır.

3.      Parçalı Emirler
Büyük hacimli işlemlerin küçük parçalara bölünerek yapılmasını sağlar.

4.      Koşula Bağlı Emirler
Belirli bir koşul gerçekleştiğinde aktif hale gelir. Örneğin, "gerçekleşmezse geçersiz say" gibi seçeneklerle sınırlandırılabilir.

Emir İşlem Sıralaması

• Satışlarda: Daha düşük fiyatlı emirler önceliklidir.
• Alımlarda: Daha yüksek fiyatlı emirler önce karşılanır.

Limitli emirlerde fiyat belirleme zorunluluğu bulunurken, kapanış fiyatına bağlı emirler gün sonunda hesaplanan uzlaşma fiyatı üzerinden gerçekleştirilir.

Sonuç

Özel emirler, yatırımcıların portföylerini daha etkin bir şekilde yönetmelerine yardımcı olur. Türleri ve yöntemleriyle geniş bir uygulama alanı sunarak borsa işlemlerinde esneklik sağlar. Stratejik kararların önceden belirlenmesi, yatırımcıların risklerini minimize ederken kârlılıklarını artırmalarına olanak tanır.